تعریف UI و UX و اهمیت آن در طراحی سایت
15 اسفند, 1400Zekavatوب سایت, مقالاتدیدگاه بگذاریدتعریف UI و UX و تفاوت آنها
رشد کسب و کارهای آنلاین موجب شده تا توجه افراد بسیاری به این نوع از بیزینس‌ها جلب شود. ویژگی‌های تجارت الکترونیک برای بسیاری از افراد جالب است و آنها را به سمت چنین کسب و کارهایی می‌کشاند. امّا باید توجه داشت که موفقیت در e-commerce بدون برنامه‌ریزی و توجه به دانش مرتبط امکان‌پذیر نخواهد بود.
یکی از موضوعاتی که در سالیان اخیر باعث ایجاد تفاوت در کسب و کارهای آنلاین موفق و ناموفق شده است رابط کاربری و تجربه کاربری است. در این مقاله قصد داریم تا به تعریف UI و UX و تفاوتهای آنها بپردازیم.
تعریف UI و UX چیست؟
کسب و کارهای آنلاین برای شروع فعالیت خود از ابزارهای دیجیتال استفاده می‌کنند. وب‌سایت‌ها و اپلیکیشن‌های موبایلی ابزارهای هستند که یک کسب و کار می‌تواند برای ارتباط با مشتریان خود و فروش کالا و خدمات به آنها از آن استفاده کنند.
شاید تاکنون شما هم تجربه این چنینی داشته‌اید، هنگامی که وارد یک وب‌سایت می‌شوید، نمی‌توانید تعامل لازم با آن سایت یا اپلیکیشن را برقرار کنید. این عدم برقراری تعامل از مفاهیم مهمی همچون تجربه کاربری(UX) و رابط کاربری(UI) مورد بررسی قرار می‌گیرد.
برای آشنایی با تعریف UI و UX باید بگوییم:
رابط کاربری(User Interface) آن نمایی از سایت یا اپلیکیشن است که توسط کاربران دیده می‌شود.
تجربه کاربری(User Exprience) را می‌توان حسی تعریف کرد که کاربر در کار با یک ابزار به‌دست می‌آورد.
UI و UX دو مفهوم وابسته به یکدیگر هستند. به همین دلیل زمانی که به تعریف UI و UX می‌پردازیم از این دو عنوان در کنار یکدیگر استفاده می‌کنیم.
تعریف تجربه کاربری (UX)
همانطور که در بالا در تعریف UI و UX به‌صورت خلاصه گفتیم تجربه کاربری عبارت است از: مجموعه‌هایی از تجربه‌های خوشایند یا ناخوشایند در استفاده از یک محصول یا ابزار.
تجربه کاربری از این لحاظ اهمیت دارد که شناخت تجربه‌های کاربر می‌تواند به طراحان ایده‌های جدیدی برای ساخت محصولات کاربردی را بدهد. نکته مهم در تجربه کاربری این است که UX در ناخودآگاه افراد ایجاد می‌شود. این تجربه بر روی میزان استفاده از یک محصول یا برند تاثیر می‌گذارد.
تجربه کاربری در کسب و کارهای آنلاین
تجربه کاربری در کسب و کارهای آنلاین می‌تواند بر روی موفقیت یا عدم موفقیت آنها تاثیر زیادی بگذارد. به عنوان مثال فرض کنید اگر کاربری بعد از ورود به یک وب‌سایت فروشگاهی و مشاهده کالایی نتواند دکمه خرید کالا را بیابد یا اینکه در سبدخرید مجبور به تکمیل اطلاعات زیادی شود، هرگز تجربه کاربری خوبی را پیدا نخواهد کرد.
شناخت دقیق تعریف UI و UX در کسب و کارهای آنلاین به آنها کمک می‌کند تا دلایل بسیاری از شکست‌ها را بهتر درک کنند.
اهمیت تجربه کاربری
تجربه کاربری با رضایت کاربران ارتباط مستقیمی دارد. به همین دلیل اگر بتوان تجربه کاربری را بهبود داد می‌توان به راحتی رضایت‌مندی مشتریان را داشت. برای بهبود تجربه کاربری طراحان سعی می‌کنند تا به درک درستی از نیازهای کاربران دست یابند. حتی در طراحی از خود کاربران کمک می‌گیرند تا تجربه کاربری بهتری را خلق کنند.
عناصر تشکیل دهنده تجربه کاربری
یک تجربه کاربری خوب برای اینکه ایجاد شود نیاز دارد تا عناصر در کنار یکدیگر قرار بگیرند. این عناصر عبارت‌اند از:
- قابل استفاده بودن: محصول فیزیکی، وب‌سایت یا اپلیکیشن باید برای کاربران قابل استفاده باشد؛
- ظرفیت کشف شدن: اینکه کاربر بتواند آن چیزی که به دنبال آن است را بیابد باعث می‌شود تا تجربه کاربری بهتری بدست آورد؛
- مفید بودن: در تعریف UI و UX به دنبال این هستیم تا چیزی را به‌وجود بیاوریم که برای استفاده‌کنندگان کاملاً مفید باشد.
- مطلوبیت: ممکن است محصولی مفید و قابل استفاده باشد اما نتوان از آن در طولانی مدت استفاده کرد. به‌عنوان مثال یک نرم‌افزار موبایلی که رنگ زمینه آن به‌گونه‌ای است که چشم را خسته می‌کند چندان مطلوب نخواهد بود. نامطلوب بودن باعث می‌شود تا تجربه کاربری ضعیف شود؛
- ارزشمندی: در تعریف UI و UX اگر نتوانیم ارزش‌آفرینی کنیم چندان موفق نخواهیم بود. اینکه یک محصول بتواند نیاز کاربران را برآورده کند و ارزشی را برای آنها ایجاد کند مهمترین بخشی است که در تعریف UI و UX به دنبال تحقق آن هستیم؛
- اعتمادپذیری: یک تجربه کاربری خوب زمانی شکل می‌گیرد که کاربران بتوانند اعتماد لازم را به یک محصول یا خدمت داشته باشند.
- دسترس‌پذیری: زمانی می‌توان درباره یک تجربه کاربری صحبت کرد که محصول یا خدمت در دسترس باشد. به عنوان مثال یک وب‌سایتی که ۱۲ ساعت در روز از دسترس خارج می‌شود هرگز نمی‌تواند تجربه کاربری خوبی را ایجاد کند.
تعریف رابط کاربری (UI)
همانطور که گفتیم در تعریف UI و UX معمولا دو واژه رابط کاربری و تجربه کاربری را در کنار یکدیگر به کار می‌بریم. رابط کاربری از جمله موضوعاتی است که به طور مستقیم به استفاده یک کاربر از یک وب‌سایت یا اپلیکیشن مرتبط می‌شود.
رابط کاربری نقش موثری در جذب و هدایت یک کاربر به سمت اهداف دارد. در UI سعی می‌شود با رعایت اصول و ساختارهای طراحی در کنار قواعد بازاریابی، نرخ جذب افزایش یابد. راحتی کاربر در تعامل با وب یا نرم‌افزار از جمله موضوعاتی است که در طراحی رابط کاربری اهمیت دارد.
اهمیت طراحی رابط کاربری
تعریف UI و UX نشان‌دهنده ارتباط این جزء با یکدیگر است. برای اینکه بتوان یک UX خوب را رقم زد باید به UI توجه کافی داشت. برخلاف تصور بسیاری از افراد، رابط کاربری تنها به اصول زیباشناسی و طراحی استوار نیست بلکه وظیفه اصلی آن قابل درک کردن تجربه کاربری برای مخاطبان است.
عناصر تشکیل‌دهنده رابط کاربری
برای رابط کاربری عناصر مختلفی ذکر می‌شود. اما باید عناصر را مدنظر قرار داد که باعث تقویت تعریف UI و UX شود و کاربرد پذیری تجربه کاربری را در کنار رابط کاربری افزایش دهد.
1.تضاد
در طراحی رابط کاربری باید به تفاوت و تضاد عناصر با یکدیگر توجه داشت. اینکه بتوان مرز عناصر را در طراحی از یکدیگر جدا کرد باعث بهبود تجربه کاربری خواهد شد. در تعریف UI و UX حتماً به عناصری که در مجاورت یکدیگر قرار می‌گیرند توجه داشته باشید. این عناصر علاوه بر حفظ نمای کلی طرح، دسترسی مناسبی را برای کاربر فراهم می‌آورند.
2.تعادل
اگر به دنبال طراحی رابط کاربری حرفه‌ای در کنار ایجاد یک تجربه کاربری خوب هستید باید کل طرح شما از تعادل لازم برخوردار باشد. جلب توجه مخاطب به سمت دعوت به اقدام(Call to Action) با کمک عنصر تعادل در طراحی رابط کاربری ایجاد می‌شود.
3.تاکید
در تعریف UI و UX، هدف تاکید به یک موضوع و جلب توجه مخاطب به سمت هدف طراحی است. عنصر تاکید در طراحی رابط کاربری سعی دارد تا بخش‌هایی را برجسته کند تا کاربران به دنبال رفع نیاز خود از طریق آنهاست.
4.تناسب
تجربه کاربری ناخوشایند معمولاً از عدم تناسب بین اجزای طراحی ایجاد می‌شود. تناسب سعی دارد تا عناصر را از لحاظ اندازه، رنگ، تایپوگرافی و… متناسب با یکدیگر نماید. تناسب نشان می‌دهد که عناصری که دارای سایز بزرگتری هستند از اهمیت بیشتری برخوردارند.
5.سلسله مراتب
در تعریف UI و UX باید به مخاطب کمک کرد تا به درک مدنظر طراح و مدیر محصول از یک موضوع برسد. سلسله مراتب در طراحی این کمک را به مخاطب می‌کند تا بتواند به پردازش درستی از محتواهای دریافتی از وب یا اپلیکیشن دست یابد.
6.تکرار
یک رابط کاربری مناسب باید بتواند یک مفهوم را در ذهن مخاطب شکل بدهد. با کمک عنصر تکرار می‌توان یک مفهوم را به مخاطب یادآوری کرد.
7.ریتم و هماهنگی
در تعریف UI و UX باید به دنبال یک ریتم مشخص و هماهنگی بین عناصر مختلف بود.
8.طراحی مینیمال
طرح‌های شلوغ نمی‌توانند تجربه کاربری خوبی را ایجاد کنند. به همین دلیل در طراحی رابط کاربری باید به دنبال استفاده از فضاهای سفید باشیم. یک طراحی مینیمال می‌تواند به بهبود تجربه کاربری کمک کند.
ارتباط بین تجربه کاربری و رابط کاربری
در تعریف UI و UX شاهد این هستیم که این دو مفهوم در کنار یکدیگر مطرح می‌شوند. برای اینکه بتوان به طراحی یک رابط کاربری خوب در وب‌سایت یا اپلیکیشن دست یافت باید به بهبود تجربه کاربری توجه داشت. هر چه رابط کاربری ساده، هدفمند و به لحاظ بصری با کیفیت باشد تجربه کاربری بهبود بیشتری خواهد یافت.
بطور مثال اگر قصد دارید یک وب سایت وردپرسی را راه اندازی کنید، یکی از موارد بسیار مهم این است که به در انتخاب قالب سایت وردپرسی، به تجربه و رابط کاربری آن قالب توجه ویژه ای داشته باشید.
مراحل طراحی تجربه کاربری و رابط کاربری
بعد از اینکه کسب و کار توانست به تعریف UI و UX برای طراحی محصول خود دست پیدا کند باید به طراحیUI و UX اقدام کند. برای منظور بایستی مراحل زیر دنبال شود:
- تعیین استراتژی: برای داشتن یک رابط کاربری و تجربه کاربری مناسب بایستی به استراتژی کسب و کار توجه کافی داشت؛
- نمونه سازی: یک رابط کاربری را باید بر اساس نمونه‌سازی ایجاد کرد. سپس در مرحله بعد با بررسی دقیق نظرات کاربران به بهبود نمونه اولیه پرداخت.
- آنالیز: با تعریف UI و UX می‌توان به نکات زیادی در طراحی دست پیدا کرد. بعد از نمونه‌سازی بایستی با آنالیز نتایج به بهبود محصولات یا حتی فرآیندهای کسب و کاری اقدام کرد؛
- بهبود: فرآیند طراحی رابط کاربری و تجربه کاربری هیچ‌گاه خاتمه نمی یابند. به همین دلیل در تمام طول چرخه عمر یک محصول یا خدمت نیاز است تا UI و UX بهبود یابند.
آشنایی با تفاوت رابط کاربری و تجربه کاربری
در تعریف UI و UX این دو مفهوم ارتباط نزدیکی با یکدیگر دارند. می‌توان گفت که در واقع مکمل یکدیگر هستند. اما در برخی از اوقات این ارتباط نزدیک باعث می‌شود تا مفهوم این دو واژه به‌جای یکدیگر به کار برود و مشکلاتی را ایجاد کند.
باید توجه داشت که طراحی تجربه کاربری یک مفهوم فراگیرتری است و همه اجزا را در طراحی دربرمی‌گیرد. به عنوان مثال در طراحی وب‌سایت اگر زیر ساخت مناسبی برای سرور سایت انتخاب نشود ممکن است سرعت سایت کاهش یابد و دسترسی در برخی از زمان‌ها قطع شود، در اینجا برای رابط کاربری مشکلی وجود ندارد اما تجربه کاربری به علت قطعی سایت دچار مشکل شده است.
به‌طور کلی می‌توان گفت که تجربه کاربری با عملکرد ارتباط مستقیمی دارد (هرچند که UI می‌تواند به صورت غیرمستقیم بر روی عملکرد تاثیر بگذارد). تفاوتهای UI و UX را می‌توان این چنین بیان کرد:
- UX به‌دنبال مفید بودن رابط است ولی تمرکز UI بر روی تناسب و زیبایی رابط است.
- تجربه کاربری بیشتر با اهداف و استراتژی کسب و کاری مرتبط است اما رابط کاربری به‌دنبال درگیر کردن احساسات و زیباشناسی است
- تجربه کاربری سراسری است و می‌توان آن را از صفر تا صد طراحی محصول دید. امّا رابط کاربری بیشتری در حوزه هویت بصری قرار می‌گیرد.
- تجربه کاربری یک فرایندحل مسئله است ولی رابط کاربری یک فرآیند طراحی گرافیکی است.
سخن پایانی
زمانی که به تعریف UI و UX می‌پردازیم باید بدانیم که این دو مفهوم ارتباط نزدیکی با یکدیگر دارند و در واقع مکمل یکدیگر هستند. در کسب و کارهای آنلاین طراحی رابط کاربری هر چند که با طراحی تجربه کاربری تفاوتهای اساسی دارد اما بهتر است در هر دو از یک دانش پایه‌ای استفاده شود تا بتوان در طراحی محصول عملکرد خوبی را ایجاد نمود.
ما در شرکت توسعه گران آریاز به عنوان یکی از بهترین شرکت های طراحی سایت مشهد، تمامی موارد و فاکتورهای اصلی در بهینه سازی رابط کاربری و تجربه کاربری را رعایت می کنیم. شما می توانید این موضوع را در نمونه کارهای طراحی سایت ما مشاهده کنید.
